Arjen Gielen
ALS EEN BEDRIJF LANGSKOMT MET EEN CONCURREREND PRODUCT, STA IK KLAAR MET DE KOFFIE
Op het Zoetermeerse hoofdkantoor van de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) geeft algemeen directeur Arjen Gielen met een kleine en compacte organisatie vorm aan een essentiële maatschappelijke missie. De door het WEW in 1995 geïntroduceerde Nationale Hypotheek Garantie (NHG) draagt in belangrijke mate bij aan een stabiele en beter toegankelijke woningmarkt. Samen met zijn collega’s werkt Gielen dagelijks aan de ontwikkeling van nieuwe en de verbetering van bestaande producten. En dat leidt niet alleen tot een groter marktbereik binnen Nederland: “Vanuit de gekste hoeken van de wereld krijgen wij verzoeken om langs te komen en uit te leggen hoe NHG werkt.”
De NHG is een bekend begrip voor iedere Nederlandse huizenkoper. Sinds de crisis is het marktaandeel van NHG gegroeid van 55 tot 70 procent, naar Gielens overtuiging een na-ijl effect van die crisis. Ondanks dat maatregelen als sparen en aflossen concurreren met het verzekeringsproduct dat NHG in wezen is, ziet Gielen volop kans om de consument te tonen dat het afdekken van je hypotheekrisico een uitstekende optie is. Zijn zaak is sterk, maar de boodschap die hij brengt is genuanceerd. “Wij vervullen een brugfunctie tussen markt en overheid. We zijn een onderneming die in de markt opereert, met een duidelijk maatschappelijke missie, namelijk om mensen goed te laten wonen. Tegelijk is de overheid als financiële achtervang en staan uiteindelijk de belastingbetalers collectief garant voor de NHG-hypotheken.”
“We opereren in een markt met consumenten die kunnen weglopen en voor een ander product kunnen kiezen. Of die gewoon géén NHG kunnen nemen. Aan ons de taak hen een waardevol product te bieden, uitgaande van onze missie.” De grootste concurrent die NHG in de markt heeft, is niet een concurrerende aanbieder, maar dat is wat een marktspeler non-consumptie zou noemen. Want; wij zijn er om die meerwaarde te bieden en dat loopt via het verstrekken van de NHG. Mensen zijn zich echter niet altijd bewust van het risico dat ze lopen om door een onverwacht voorval ineens hun hypotheek niet meer te kunnen betalen. Voor je het weet staat er een deurwaarder op je stoep, terwijl je je tegen 1 procent van de hoofdsom ervan kunt verzekeren dat een eventuele restschuld bij gedwongen verkoop wordt vergoed. Toch is het beeld vaak dat je alleen een rentekorting koopt. Het bewustzijn dat je met NHG een risico afdekt, ontbreekt nog wel eens.”
Je staat sinds 2014 aan het roer. Je hebt daarin de crisis gezien én de politieke discussie van stelselhervorming. Wat maakt deze baan voor jou interessant?
Het is een spannende en boeiende mix. Midden in de markt en samenleving, en tegelijk moet het waarborgfonds goed beheerd worden. We lijken op een verzekeringsbedrijf. Maar met dit verschil dat we geen aandeelhouders hebben, maar een solvabiliteitsnorm en een kritische overheid, die immers namens de belastingbetaler achter ons staat. En voor de consument, voor wie de NHG een vrijwillige keuze is, geldt dat hij een prijs betaalt ter hoogte van momenteel 1 procent van de hoofdsom van de woning, een paar duizend Euro. Aan ons de uitdagende taak hem de waarde te bieden.
Over uitdagingen gesproken, jij was jarenlang de economisch adviseur van Rutte, dan is deze baan weer heel wat anders.
Absoluut. Ik vond het heel stimulerend om bij besluitvorming op het hoogste niveau te adviseren, besluitvorming te ondersteunen. En dat in de bijzonder uitdagende jaren 2007 – 2014, als macro econoom, dat kun je begrijpen. De uitdaging waarmee ik nu te maken heb, is dat ik zelf verantwoordelijkheid kan nemen en me daarvoor ook moet verantwoorden. De continuïteit zit in de inhoudelijke vraagstukken van verantwoorde financiering voor consumenten, voor financiële markten en de macro-economie, en ook wel de rol van innovatie in de samenleving. Maar wat totaal anders is, is die eindverantwoordelijkheid voor een bedrijf dat een unieke rol heeft. Dat vind ik heel verfrissend.
Die samenleving lijkt voor het WEW de belangrijkste motivator.
Ons motto vat het mooi samen: we doen het voor de klant, met de markt en in de samenleving. In die volgorde. Waar we op richten is het toegankelijker maken van hypotheken en daarmee eigen woningbezit. We bieden de consument meer zekerheid, maar ook de financiële instellingen, die de hypotheek verstrekken. Maar er is meer. Zo richten we ons ook op bijvoorbeeld een maatschappelijk doel als verduurzaming, door met een iets ruimere “loan to value” (106 procent in plaats van de standaard maximale 100 procent) de mogelijkheid te bieden energiebesparende investeringen te financieren. We geloven dat deze waarde toevoegen aan de woning, maar zien dat het nog onvoldoende van de grond komt. Wij kunnen een bijdrage leveren, door deze extra mogelijkheid met NHG. Ook zijn we aan de slag gegaan voor flexwerkers, voor zzp-ers, en kijken we nu ook heel goed naar de behoeften en noden van senioren.
Jullie zijn ook continu bezig met innovatie. Hoe geven jullie daar vorm aan?
Wij werken samen met markpartijen in de distributieketen en als kleine, compacte organisatie kunnen wij heel snel aanhaken bij ontwikkelingen waarvan wij denken dat ze voor onze missie relevant kunnen zijn. Wij hoeven ontwikkelingen niet te entameren, maar bewegen mee, maken mede mogelijk en kunnen in specifieke situatie echt helpen met opschalen. Gaat een specifieke innovatie, bijvoorbeeld block chain, ons helpen om te verduurzamen, dan kijken we actief mee, en nodigen we ook experts en ondernemers uit om met ons te kijken waar knelpunten en kansen liggen. Een pilot organiseren op basis van de NHG kan daarbij heel stimulerend werken. WEW kan daarbij een bijzondere rol spelen, omdat we niet in de markt zijn om winst te maken. Als wij innoveren doen we dat met én voor andere spelers in de markt. Sterker nog; als een bedrijf langskomt met een concurrerend product, sta ik klaar met de koffie. Want als een ander iets kan bieden, dat wij nu doen, dan gaan we graag in gesprek. Zo kunnen wij al onze innovatie aandacht besteden aan producten die echt meerwaarde in de markt brengen.
Gaat toenemende regelgeving niet steeds meer een beletsel vormen voor innovatieve ontwikkelingen?
Sommige wetgeving stimuleert innovatie, andere remt die af. Er is binnen de huidige wetgeving beslist innovatie mogelijk. Wij zien nu na de crisisperiode dat de druk om de wet aan te scherpen wat afneemt. Dit, terwijl we er nog niet helemaal zijn, met name op Europees vlak. Maar in het binnenland is wat ‘rust’ op het reguleringsfront wel goed. Overigens zie ik ook wel een gevaar van juist weer meer druk om generieke regels te versoepelen. En dat zou ik écht onverstandig vinden. Hyman Minsky heeft op dit punt veel te melden gehad over de eigenaardigheid van crises: we lijken met zijn allen geleidelijk aan de crisiservaring te vergeten, tot het moment dat het echt uit ons systeem is, en dan komt het ‘Minsky moment’ – een volgende crisis breekt uit. Ik ben dus blij, dat het nieuwe kabinet op gebied van hypotheken, los van de fiscale keuzes, geen nadere regelgeving heeft aangekondigd, maar ook geen generieke versoepeling. Er is binnen de huidige wetgeving in onze overtuiging zeker innovatie mogelijk.
Is het NHG-idee niet iets om Europees uit te rollen?
Er is altijd internationaal al aandacht voor. Vanuit de gekste hoeken van de wereld krijgen wij verzoeken om langs te komen en uit te leggen hoe NHG precies werkt. Uit Zuid Korea, de Verenigde Staten, Saoedi Arabië, noem maar op. Europees speelt het niet echt. In de crisis was er wel wat discussie over bijvoorbeeld de rol van garanties in het herstel na de crisis voor de zwaarst getroffen landen, zoals Griekenland. Dan werd ook wel eens gesproken over een hypotheekgarantiestelsel, maar het heeft in mijn beleving, in al die jaren niet op tafel gelegen als een Europees beleidsinstrument. Je weet natuurlijk nooit, maar wij richten ons het liefst op ons werk hier en nu.
Welke mensen heeft het WEW nodig om als kleine organisatie slagvaardig te kunnen blijven?
Mensen die het leuk vinden om in een hoogwaardige en compacte omgeving te werken waarin ze tegelijk veel impact kunnen hebben en veel verantwoordelijkheid krijgen. Bij het WEW heb je namelijk niet zo veel collega’s die hetzelfde doen, terwijl je in de markt wel te maken krijgt met mensen op jouw niveau die met hele teams hetzelfde werk doen en een grote organisatie achter zich hebben. Dat zijn je counterparts. Verder houden we ons echt bij de ‘leest’ van een aantal kerntaken, de rest besteden we uit. Dit betekent ook, dat je intern, én buiten de deur moet kunnen én echt willen samenwerken. En dat in een maatschappelijke, sterk op klanten en marktspelers gerichte, innovatie gerichte omgeving.
Wat is jouw persoonlijke doelstelling, wat wil je bereiken?
Mijn wens voor WEW is dat we in 2020 een verschuiving zien in de NHG, van 100 procent in de generieke, bestaande NHG, naar een flink deel van onze verstrekkingen in verschillende, specifieke maatschappelijke segmenten die we met NHG willen bedienen. Niet zozeer een heel groot marktaandeel, maar wel impact, meerwaarde voor die groepen mensen. En met onze bijzondere rol tussen overheid en markt. Ik kijk met vertrouwen vooruit. Er zal altijd wrijving zijn tussen wat mensen nodig hebben, wat de markt kan bieden en wat regelgeving toestaat, en precies daar voegen wij waarde toe.
Tekst: Baart Koster
Foto: Bettina Traas
